Βιάζομαι να περιγράψω αυτά που είδα και άκουσα απ’ την τελευταία μου επίσκεψη στο Άγιο Όρος.Να μην αφήσω να χαθεί αυτή η αύρα του,οι εικόνες του, μέσα στη ρουτίνα,την καθημερινότητα της πόλης,της κοσμικής ζωής.
Συνηθισμένοι απ΄τις ανέσεις και τις ευκολίες μας φτάνουμε στον προορισμό μας χρησιμοποιώντας όλα τα σύγχρονα μέσα.Αυτοκίνητο, ως την Ουρανούπολη, πλοίο για το λιμάνι της Δάφνης και λεωφορείο για τη σκήτη του Αγίου Ανδρέα στις Καρυές.
Όμως ακόμα κι έτσι παρά το συνωστισμό και την κίνηση!(ιδιαίτερα στο λιμάνι της Δάφνης)το μάτι του επισκέπτη απολαμβάνει απ΄την πρώτη στιγμή την ομορφιά του τοπίου. Η βλάστηση πλούσια και άγρια σ’ όλη τη διαδρομή. Αν μπορούσε κανείς ν’ απομονώσει το θόρυβο της μηχανής του λεωφορείου ,που χαλάει τη ιερότητα των εικόνων, τότε θα μάζευε αμέσως-αμέσως τα πρώτα μαργαριτάρια αυτού του τόπου. Την απέραντη ησυχία,το γαλάζιο της θάλασσας και τ' άστρα ουρανού,την ξεχωριστή αρχιτεκτονική των μονών και της φύσης. Απόμακροι βράχοι σμιλευμένοι απ΄τα κύματα, πανύψηλα δέντρα,περίεργα-σπάνια έντομα,πολύχρωμα λουλούδια…
Στο αρχονταρίκι
Ο πατήρ-Πρόδρομος μας ζητά τα διαμονητήρια.Μια διαδικασία που παλιότερα δεν υπήρχε.Το βλέμμα του Αρχοντάρι κινείται με άνεση και το ίδιο άνετα γράφει τα στοιχεία μας στο βιβλίο των επισκεπτών. «Από πού είστε;-τι επαγγέλεστε;-έχετε ξανάρθει;» Στη συνέχεια σερβιριζόμαστε τσίπουρο και λουκούμι.Το Όρος μπαίνει μέσα μας καυτό και γλυκό ταυτόχρονα. Λες προμήνυμα των συναισθημάτων μας που θα επακολουθήσουν;
Στα δωμάτια
Πάνω από εκατό οι επισκέπτες της μονής.Προβληματισμός για το πού θα χωρέσουμε.Η σκήτη είναι τεράστια,παλιότερα ζούσαν χιλιάδες Ρώσοι μοναχοί εδώ αλλά μετά την Οκτωβριανή επανάσταση απέμειναν έλαχιστοι.Ο χώρος ερήμωσε και τα κτίρια σχεδόν καταστράφηκαν.Τα τελευταία χρόνια γίνονται εργασίες συντήρησης.
Το δωμάτιο μας μικρό και βρώμικο.Στην οροφή ιστοί από αράχνες,το πάτωμα γεμάτο σκόνη.Τρία κρεβάτια σε σχήμα πι και κάτω απ’ αυτά παλιές πλαστικές σαγιονάρες.Πρώτη μας κίνηση ν’ ανοίξουμε το παράθυρο για να ανανεωθεί ο αέρας μιας και η μυρωδιά της κλεισούρας είναι έντονη.Οι τοίχοι είναι γεμάτοι εικόνες.Δεν υπάρχει κρεμάστρα παρά ένα τραπέζι χωρίς καρέκλες.Πάνω του η Αγία Γραφή και το Ψαλτήρι , πιο ‘κει μια κανάτα νερού με μουχλιασμένο πάτο.Αναρωτιόμαστε εδώ δεν ασχολούνται με τα γήινα;η καθαριότητα είναι πολυτέλεια;δεν υπάρχει χρόνος;δεν αρκούν οι μοναχοί;Απ΄την άλλη αν αναλογιστεί κανείς ότι κάποτε(πολύ περισσότερο,τώρα δε γνωρίζω πόσοι) οι μοναχοί ζούσαν σε σπηλιές ή πάνω σε δέντρα τότε όλ’αυτά μπορούν να θεωρηθούν μετοχή στην αγιότητα του Όρους!
Το πρόγραμμα
Το ν’ ακολουθήσει ένας κοσμικός το πρόγραμμα στο Άγιο Όρος είναι άθλος.Την ώρα που εμείς πάμε για ύπνο οι μοναχοί σηκώνονται.Στις 2:00π.μ. ξεκινάνε οι Ώρες ,ακολουθεί ο Όρθρος και η Θεία Λειτουργία Το τάλαντο χτυπά το ίδιο και η πόρτα μας
_ «Ευλόγησον!»
_ «Δι’ευχών των Αγίων…»
Ο μοναχός επιμένει μέχρι ν’ ανοίξει η πόρτα.
«Ξυπνήστε! Αρχίζει το Ευαγγέλιο!!!»
Αργά,νυσταγμένα και νωχελικά ντυνόμαστε.Ο Κύριος αγωνιά στον κήπο της Γεσθημανή μα τα δικά μας ματόκλαδα κλείνουν…
Στο Καθολικό…
Καθώς βαδίζω για το καθολικό της μονής κοιτώ τον ουρανό που είναι γεμάτος αστέρια.Η νύχτα γίνεται μέρα.Τα φώτα των πόλεων δε μας επιτρέπουν να δούμε τούτο το καθημερινό θαύμα πάνω απ’ τα κεφάλια μας.Μέσα στο καθολικό μαύρες σκιές κινούνται ή ψέλλνουν συντροφιά με το αχνό φως των καντηλιών.Ανάβω ένα κερί προσπαθώντας να διώξω το σκοτάδι μου. Προσκυνώ τις εικόνες και κάθομαι σ’ένα στασίδι..Απέναντί μου ένας μοναχός διαβάζει βιαστικά ψαλμούς. Δυσκολεύμαι να καταλάβω το νόημα των λέξεων.Φοράει γυαλιά και ξεροβήχει. Πότε-πότε σταματάει για λίγο,γυρίζει γρήγορα τις σελίδες και συνεχίζει.Σε λίγο τα μάτια μου κλείνουν. Μάταια προσπαθώ να κρατηθώ ξύπνιος.Σηκώνομαι ξαναπροσκυνώ τις εικόνες που κοιτούν με συμπάθεια την αδυναμία μου.Βγαίνω για λίγο έξω στο νάρθηκα.Κάποιος επισκέπτης ροχαλίζει.Σβήνω τα κεριά που πάνε να τελειώσουν και ξαναγυρίζω στη θέση μου.Το διακόνημά μου με κρατά σε εγρήγορση.Σε λίγο αρχίζει η Λειτουργία.Απλή και σύντομη. Παίρνουμε το αντίδωρο απ’ το χέρι του γέροντα,προσκυνάμε τις εικόνες και με πομπή,πίσω απ’ τους μοναχούς πηγαίνουμε στην τράπεζα με τάξη.Όλα στο Όρος γίνονται με τάξη, σε αντίθεση με τις πόλεις που κυριαρχεί η αταξία. Στις υπηρεσίες προσπαθεί ο καθένας να πάρει τη σειρά του άλλου.Στους χώρους εργασίας τη θέση του προϊστάμενου,και ας μην έχει τα κατάλληλα προσόντα…
Στην Τράπεζα
Ο μόνος ήχος που ακούγεται είναι η φωνή του μοναχού που διαβάζει αποσπάσματα από το γεροντικό και τα πιρούνια μας.Το φαγητό πλούσιο και εκλεκτό. Όλα έχουν μια διαφορετική γεύση στο Όρος.Σαν να τρώω πρώτη φορά ελιές,ψωμί…η αγιορείτικη κουζίνα είναι απόλαυση! Η ώρα είναι 7:00π.μ.,οι μοναχοί παίρνουν ένα σύντομο πρωϊνό και αναπαύονται για λίγο μέχρι ν’αρχίσουν τα διακονήματά τους.Άλλος στον κήπο,άλλος στα ξύλα,άλλος στην ετοιμασία του φαγητού, άλλος στην αγιογράφιση…Νωρίς το απόγευμα,μετά την Τράπεζα, ξεκινά ο Εσπερινός,η Παράκληση και το Απόδειπνο.
Η ώρα του ύπνου
Στο μυαλό μου τριγυρίζουν διάφορες σκέψεις.Ψάχνω για ελικόπτερα.Πού είναι όλη αυτή η περιουσία των μονών που ακούμε κάθε μέρα στις τηλεοράσεις;κι αν υπάρχει τι την κάνουν και ποιοι;και κυρίως πότε;μετά θάνατον;Αφού όλη τους τη ζωή την περνούν στο Όρος…Κι όμως υπάρχει πολύς πλούτος:Τα δέντρα,το αχνό φως της καντίλας μπροστά στα εικονίσματα,το γαλήνιο βλέμμα του γέροντος Μωϋσή,η ησυχία.Αυτή είναι η περιουσία του Αγίου Όρους.Καλά κρυμμένη απ’τους υπερήφανους,τα φώτα της δημοσιότητας και τη φτώχεια μας.Για να τη δει κανείς πρέπει να τη ζήσει για να τη ζήσει πρέπει να «πεθάνει» ότι τον αγριεύει…
Ευχαριστώ το θεό που το Άγιο Όρος είναι τόσο "πλούσιο" και μπορώ και ‘γω,έστω μια φορά το χρόνο ,να κλέβω λίγο απ’το χρυσάφι του…
(από εμαιλ που μου έστειλε παλιός καλός φίλος)
